5 نوآوری که صنعت سلامت را متحول میکند.
۲۹ مهر ۱۴۰۲
عصر تکنولوژی، تغیر و تحولات بزرگی را در پزشکی پدید آورده است. نوآوریها در طول تاریخ، توانایی انسانها را برای درمان بیماریهای پیچیده ارتقا دادهاند. اولین واکسن آبله در قرن هجدهم، پیدایش آنتیبیوتیکها در دهه 1920 و سه دهه بعد، اولین پیوند عضو درجهان، نمونههایی از نوآوری در صنعت پزشکی هستند.
اما پیشرفتهای تکنولوژیکی در قرن بیست و یکم، تحولی را در بخش پزشکی مراقبتهای بهداشتی پدید آورده است. طبق نظر سازمان جهانی بهداشت، نوآوری بخصوص در حوزه دیجیتالی در مقیاس بیسابقهای درحال وقوع است. طبق گزارشهای متعدد، هوشمصنوعی، پرینت سهبعدی، ویرایش ژن کریسپر، واقعیت مجازی و بانداژهای هوشمند، 5 ترند تکنولوژی صنعت سلامت در سال 2023 شناخته شدهاند.
هوش مصنوعی (AI)
استفاده از الگوریتمها و یادگیری ماشینی در شناسایی، تشخیص ودرمان بیماریها به حوزه مهمی از علوم زیستی تبدیل شده است. برخی از متخصصین بر این باورند که استفاده از هوشمصنوعی بزرگترین تحول در صنعت سلامت را در قرن بیست و یکم رقم زده است.
هوشمصنوعی میتواند بیماریها را سریعتر و دقیقتر از روشهای معمولی تشخیص دهد. به عنوان مثال در تشخیص سرطان سینه، هوشمصنوعی، ماموگرافی را 30 برابر سریعتر و با دقت تقریبا 100 درصد انجام میدهد.
شرکت فناوری سلامت(health-tech) Qure.ai یک الگوریتم هوشمصنوعی را توسعه داده که تشخیص زودهنگام سرطان ریه را امکانپذیر میکند. طبق مطالعات انجام شده توسط این شرکت، استفاده از هوشمصنوعی برای تفسیر اشعه ایکس، نسبت به رادیولوژیهای مرسوم 17 درصد بهبود یافته است. این شرکت آغاز به همکاری با شرکت دارویی AstraZeneca با هدف توسعه فناوریها در راستای کاهش مرگومیر ناشی از سرطان ریه در جهان کرده کرده است.
پرینت سهبعدی
استفاده از تکنیکهای چاپ سهبعدی به سرعت در صنعت سلامت و مراقبتهای بهداشتی در حال رشد است. براساس دادههای ارائه شده توسط Statista، در سال 2019 بیش از 10 بیمارستان در ایالات متحده دارای امکاناتی برای تولید سه بعدی در محل آزمایشهای بالینی بیماران بودند، درحالیکه در 2010 تنها 3 بیمارستان به این تکنولوژی مجهز بودند.
از این فناوری برای تولید ایمپلنتهای دندان، مفاصل جایگزین و ساخت پروتز استفاده میشود. تحقیقاتی برای استفاده از چاپهای سهبعدی در ساخت بافت بافت پوست و اندامها نیز درحال انجام است.
یکی از مزایای اصلی پرینت سهبعدی این است که فرایندهای تولید را تا حد زیادی تسریع میکند، درنتیجه هزینه تولید نسبت به محصولات سنتی به میزان قابل توجهی کاهش مییابد. به گفته انجمن بیمارستانهای آمریکا (American Hospital Association)، این فناوری زمان تولید سمعک را از یک هفته به تنها یک روز کاهش داده است.
ویرایش ژن کریسپر
فناوری ویرایش ژن کریسپر، با تکرارهای کوتاه پالیندرومیک، میتواند نحوه درمان بیماریها را تغییر دهد. این فناوری میتواند منجربه پیشرفتهای قابل توجهی در درمان بیماریهای کشنده مانند سرطان و HIV در چند سال آتی شود.
این فناوری با “بهرهگیری از مکانیسم طبیعی” ویروسهای مهاجم و سپس بریدن رشتههای DNA آلوده کار میکند. کریسپر، با تغییر جهشهای سلولی، این پتانسیل را دارد که روش درمان بیماریهای نادر مانند فیبروز کیستیک یا سلول داسی را تغییر دهد.
با این حال، نگرانیهای اخلاقی درمورد این فناوری وجود دارد؛ چراکه توانایی بالقوه برای تغییر ژنوم کودکان توسط این فناوری مطرح شده است. تیمی از دانشمندان در سال 2020 در چین ادعا کردند که اولین “نوزادان طراح” جهان را با استفاده از کریسپر ایجاد کردهاند.
واقعیت مجازی (VR)
از واقعیت مجازی میتوان به روشهای مختلفی در صنعت سلامت و پزشکی استفاده کرد. این فناوری را میتوان در انجام جراحیهای پیشرفته، تسکین درد و حتی کمک به درمان بیماریهای روانی به کار برد. همچنین پزشکان از کلاههای VR برای دیدن داخل بدن بیماران استفاده میکنند.
VR همچنین میتواند به افراد مبتلا به اختلالات روانی کمک کند تا با فراهم کردن یک محیط کنترل شده برای تعاملات اجتماعی، بر ترسهای خود غلبه کنند. طبق گفته فوربس، دو ساعت قرار گرفتن در معرض درمان به دلیل ترس از ارتفاع، اضطراب بیمار را به طور متوسط 68٪ کاهش میدهد.
بانداژهای هوشمند
محققان آمریکایی بانداژهایی را ساختهاند که از حسگرها برای نظارت بر میزان بهبود زخمها استفاده میکند. طبق گفته تیم تحقیقاتی دانشگاه استنفورد، این بانداژها، به بسته شدن سریعتر زخمها و کاهش قابل توجه تشکیل اسکار کمک میکنند.
یک لایه الکترونیکی نازک روی باند، دارای حسگرهای دما است که زخم را کنترل میکند. در صورت لزوم، آنها میتوانند تحریک الکتریکی بیشتری برای تسریع بسته شدن بافت ایجاد کنند.
این تکنولوژی باید قبل از تولید انبوه بر مشکلات هزینه و ذخیره داده غلبه کند. با این حال، در نهایت میتواند کمک قابل توجهی به افراد مبتلا به سیستم ایمنی سرکوب شده و بیماریهایی مانند دیابت، که اغلب زخمهایی دارند که به کندی بهبود مییابد، ارائه دهد.
ترجمه از وبسایت weforum.org توسط معصومه هاشمی از شرکت فرا